Sıcacık poğaça. Muhteşem bir pizza. Soslu makarna. Kim sevmez ki? Ortak özellikleri glüten içermeleri. Amerikalı kardiyolog William Davis ‘Buğday Göbeği’ adlı kitabında glüteni neredeyse zehir olarak değerlendiriyor ve astımdan romatizmaya, MS’den şizofreniye pek çok hastalığı glüten ile ilişkilendiriyor.
Aşağıdaki rahatsızlıkları sık sık hisseder misiniz?
- Şişkinlik
- İshal
- Kabızlık
- Yorgunluk
- Egzama gibi deri hastalıkları
- Sivilce
- Burun tıkanıklığı, burun akıntısı
- Baş ağrısı
- Kas krampları, eklem ağrıları
- Ruh hali değişkenliği
Sebebi glüten olabilir!
Glüten buğday, bulgur, arpa, çavdar, irmik gibi tahıllarda bulunan bir protein. Adı yapışkan anlamındaki ‘glue’ kelimesinden geliyor. Glüten hamura elastikiyetini veriyor, tutmasını sağlıyor. Ekmek, pizza, kek ve kurabiyeler glüten sayesinde kabarık oluyor.
Gluten Ciddi Tahribata Sebep Oluyor
Çölyak hastalığı olanların kesinlikle glüten tüketmemesi gerekiyor, çünkü glüten ince bağırsaklarında ciddi bir tahribata sebep oluyor. Genetik bir sindirim hastalığı olan çölyak nadir görülse de glüten hassasiyeti veya buğday alerjisi çok daha yaygın olduğu tahmin edilen rahatsızlıklar.
Çölyak hastalığı, buğday alerjisi ve glüten hassasiyeti benzer semptomlar veriyorlar.
Amerikalı kardiyolog William Davis ‘Buğday Göbeği’ adlı kitabında glüteni neredeyse zehir olarak değerlendiriyor ve astımdan romatizmaya, MS’den şizofreniye pek çok hastalığı glüten ile ilişkilendiriyor. Amerika’da glütene karşı savaşın başlangıcında önemli rol oynayan diğer bir isim nörolog David Perlmutter ‘Tahıl Beyin: Buğday, Karbonhidrat ve Şeker – Beyninizin Sessiz Katilleri’ adlı kitabında daha da ileri gidiyor. Glüten hassasiyetinin insan sağlığına su yüzüne çıkarılmayan en büyük tehditlerden biri olduğunu savunuyor.
Gluten 55 Hastalığı Tetikleyebilir
New England Tıp Dergisinde çıkan bir makale glütenin tetikleyebileceği 55 hastalığı listelemiş. Bunların arasında huzursuz bağırsak sendromu ve osteoporoz gibi hastalıklar var. Glüten depresyon, anksiyete, şizofreni, otizm gibi nörolojik ve psikiyatrik hastalıklarla da ilişkilendiriliyor.
Glüten hassasiyeti ile ilgili henüz yeterince araştırma ve netleşmiş tespitler yok, dolayısıyla insan sağlığına negatif etkileri çok bilinmiyor. Pek çok hazır gıdada dolgu maddesi olarak kullanıldığı için gıda endüstrisi tarafından bilinmesi de istenmiyor.
Pizza veya makarna yedikten sonra bir ağırlık çöktüğünü, enerjinizin düştüğünü hisseder misiniz? Amerika’da yaklaşık 20 milyon insan glüten tükettikten sonra rahatsızlık hissettiklerini ve glüteni beslenmelerinden çıkartmaya çalıştıklarını söylüyor. Amerika’da glütensiz ürünlerin satışının 2016’da bundan beş yıl öncesinin iki katına ulaşarak 15 milyar doları aşması bekleniyor. Glütensiz ürünler çılgınlığı Amerika’dan sonra Avrupa’yı da sarmış durumda. Pizza-makarna cenneti İtalya dâhil bütün Avrupa’da glütensiz gıdalar için talep tırmanışta.
Glüteni beslenmeden çıkartarak önemli faydalar görülebileceği bir gerçek. Benim kendi tecrübem glütensiz beslenmeye başladıktan sonra enerjimin önemli ölçüde artması, sindirimimin iyileşmesi ve kilomun istediğim noktaya ulaşması.
Yüksek miktarda glüten içeren gıdalar çoğunlukla basit karbonhidrat ve şeker oranı yüksek, kan şekerini hızla yükselten ve kısa süre sonra tekrar acıktıran gıdalar. Ama sağlık için glüteni bırakmaktan daha önemlisi glütenli besinler yerine ne tüketeceğiniz. Hazır glütensiz ürünlerin çoğu lezzeti tutturabilmek için yüksek miktarda şeker veya yağ içeriyor. Ayrıca glütensiz beslenmede yeterli fiber, demir, b vitamini ve folik asit gibi ihtiyaçlarınızı karşılayamama riski var. Glütensiz beslenme tarzından gerçekten faydalanabilmek için işlenmiş gıdalar yerine meyve, sebze, fındık, badem, ceviz gibi kabuklu yemişler, bakliyatlar ve doğal olarak glüten içermeyen esmer pirinç, kinoa, karabuğday gibi tam tahılları tüketmek gerekiyor.